(TP.HCM – ngày 23 tháng 7 năm 2025)
Trong bối cảnh ngày càng nhiều người Việt Nam sinh sống, làm việc và định cư ở nước ngoài, vấn đề hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần đang nhận được sự quan tâm lớn. Nội dung này gần đây được đề cập trên báo Tuổi Trẻ Online, trong đó có ý kiến phân tích của Luật sư Nguyễn Ngô Quang Nhật – Giám đốc Công ty Luật TNHH Chính Nghĩa Luật.

Bài viết đã làm rõ các điều kiện, thủ tục cũng như những điểm cần lưu ý khi người lao động Việt Nam ở nước ngoài có nhu cầu nhận BHXH một lần theo quy định pháp luật hiện hành.

Khi nào người Việt ở nước ngoài được hưởng BHXH một lần?

Theo các quy định hiện nay, người lao động tham gia BHXH tại Việt Nam có thể được giải quyết hưởng BHXH một lần nếu thuộc các trường hợp luật định, trong đó có trường hợp ra nước ngoài để định cư.

Việc xác định “định cư ở nước ngoài” cần dựa trên giấy tờ hợp pháp do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài hoặc của Việt Nam cấp, nhằm chứng minh người lao động không còn cư trú lâu dài tại Việt Nam.

Hồ sơ và thủ tục cần chuẩn bị

Để được giải quyết chế độ BHXH một lần, người lao động cần thực hiện thủ tục theo quy định của cơ quan BHXH, bao gồm:

• Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần

• Sổ BHXH

• Giấy tờ chứng minh việc định cư ở nước ngoài hoặc tình trạng cư trú dài hạn tại nước ngoài

• Các giấy tờ liên quan khác theo yêu cầu cụ thể của cơ quan BHXH

Việc chuẩn bị đúng và đầy đủ hồ sơ sẽ giúp quá trình giải quyết được thuận lợi, tránh kéo dài thời gian xử lý.

Chia sẻ từ Luật sư Nguyễn Ngô Quang Nhật

Trao đổi về nội dung này, Luật sư Nguyễn Ngô Quang Nhật cho rằng người lao động cần hiểu rõ quyền lợi cũng như hệ quả pháp lý trước khi quyết định nhận BHXH một lần.

Luật sư Nhật tư vấn:

“Điểm c khoản 1 Điều 5 Luật Căn cước quy định công dân Việt Nam có quyền được xác lập số định danh cá nhân.

Công dân đã đăng ký khai sinh nhưng chưa được cấp số định danh cá nhân thì công an cấp xã nơi công dân cư trú có trách nhiệm thu thập, cập nhật thông tin về công dân theo quy định tại khoản 6 Điều 5 Nghị định 70/2024/NĐ-CP.

Thủ trưởng cơ quan quản lý căn cước của Bộ Công an thực hiện xác lập số định danh cá nhân cho công dân theo thông tin được thu thập, cập nhật trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Đối với trường hợp công dân đã đăng ký khai sinh, hiện đang định cư ở nước ngoài và chưa được xác lập số định danh cá nhân thì cơ quan quản lý căn cước của Bộ Công an phối hợp với Bộ Ngoại giao và cơ quan liên quan thực hiện việc thu thập, cập nhật thông tin vào cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và xác lập số định danh cá nhân cho công dân (theo điểm a, b khoản 4 Điều 11 Nghị định 70/2024/NĐ-CP).

Như vậy, công dân Việt Nam không còn hộ khẩu (nơi thường trú) tại Việt Nam nhưng đã đăng ký khai sinh vẫn có quyền được cấp số định danh cá nhân.

Đối với nhận chế độ bảo hiểm xã hội một lần: Người được ủy quyền nộp giấy ủy quyền (mẫu số 13-HSB) hoặc hợp đồng ủy quyền theo quy định của pháp luật cho cơ quan bảo hiểm xã hội.

Giấy ủy quyền bằng tiếng nước ngoài phải kèm theo bản dịch tiếng Việt được chứng thực theo quy định của pháp luật.

Cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan đại diện lãnh sự của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài được công chứng, chứng thực văn bản ủy quyền và các hợp đồng, giao dịch khác theo quy định pháp luật.”

Trong nhiều trường hợp, người lao động nên tham khảo ý kiến chuyên môn để đánh giá xem nhận BHXH một lần hay bảo lưu thời gian đóng sẽ có lợi hơn về lâu dài. Trong trường hợp này, vì con trai của chị đang ở nước ngoài nên có thể cân nhắc lựa chọn cách thuận tiện nhất, phương án chị cho rằng dễ dàng, phù hợp để giải quyết thủ tục theo hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền.

Những điều người lao động cần quan tâm

Từ thực tiễn tư vấn pháp lý, người lao động ở nước ngoài cần đặc biệt chú ý:

• Phân biệt rõ giữa đi nước ngoài làm việc có thời hạn và định cư lâu dài

• Kiểm tra kỹ tính hợp lệ của giấy tờ chứng minh tình trạng cư trú

• Cân nhắc ảnh hưởng lâu dài đến quyền lợi an sinh xã hội khi về già

Việc hiểu đúng và làm đúng ngay từ đầu sẽ giúp người lao động tránh rủi ro pháp lý và bảo đảm quyền lợi chính đáng của mình.

Đọc bài viết trên Báo Tuổi Trẻ: Tại đây